Stukje over tentoonstelling The Height of Vanity van LA Raeven in Ellen de Bruijne PROJECTS voor rubriek Buiten de Bios van filmtijdschift Skrien, november 2008. (Scroll naar beneden om stukje te lezen.)
Buiten proportie
In de videoinstallatie The Height of Vanity van de kunstenaars en tweelingzusters LA Raeven zie je hoe Lu Yan en Sun Mei, twee jonge Chinese vrouwen, hun lichamen spiegelen aan de reclamelijven van westerse modellen met het oog op hun kansen op persoonlijk en zakelijk geluk. Lu Yan blijkt reeds een veteraan van de plastische chirurgie. Zij somt voor de nog volledig ongecorrigeerde Sun Mei de fronten op waaraan zij verbeterd is: oogleden, wallen, neus, voorhoofd, kin, borsten, billen, dijen. De meest ingrijpende ingreep die zij heeft ondergaan is een beenverlenging. Haar beide benen zijn gebroken en voorzien van een metalen pin onder de knie, die zij gedurende het herstel steeds moest uitdraaien om lengte te winnen. Deze operatie leverde haar twaalf extra centimeters op, waardoor zij nu kans maakt op banen en studies in China waaraan lengte-eisen zijn gekoppeld, zoals aan de filmacademie.
In de tekst over de tentoonstelling staat: ‘De invloed van de media op vrouwen is erg sterk, maar de invloed die vrouwen op elkaar hebben is nog sterker. Als je vriendinnen zichzelf ‘verbeteren’, word je verleid dat ook te doen.’
Als je de video’s ziet, voel je echter dat Sun en Lu geen vriendinnen zijn. Hun ontmoeting oogt gearrangeerd, evenals de situaties waarin ze afzonderlijk figureren. Zo zie je beelden van Lu Yan woelend in bed, afgewisseld met beelden waarop mensen haar toeroepen dat zij haar niet willen aannemen voor een baan, omdat zij te klein is. De scène is van a tot z geënsceneerd en hanteert de beeldtaal van een soap: zo verbeeld je dat iemand geplaagd wordt door een nachtmerrie of akelige herinneringen. Maar Lu’s geopereerde benen zijn bloedstollend echt en ook haar en Suns obsessie met hun uiterlijk overtuigt. Navraag leert, dat LA Raeven Lu op het web hebben kunnen vinden, omdat zij een soort ambassadrice voor plastische chirurgie is. In ruil voor dit reclamewerk krijgt zij haar operaties gesponsord. Lu en Sun zijn door LA Raeven met elkaar in contact gebracht.
Het is daarom dubieus om de illusie van ‘echtheid’ van de vriendschap vol te houden in de begeleidende tekst bij de tentoonstelling en dan te suggereren dat de installatie iets te zeggen heeft over de mate waarin vriendinnen elkaar beïnvloeden in de waardering van hun uiterlijk. Tegelijkertijd geven de ondoorzichtige verhoudingen tussen Sun, Lu en LA Raeven The Height of Vanity een ongemakkelijke spanning die boeiend is en te denken geeft. Want is het niet juist de verwarring over wat echt en wat kunstmatig is die Sun en Lu zo kwetsbaar en hun verlangens zo complex maakt? Zij laten zich manipuleren, omdat zij zelf dromen van een positie waarin ze anderen kunnen manipuleren en ondertussen denken ze zichzelf te verwerkelijken. De tragiek wordt verwoord door Sun in een e-mail aan Lu: ‘Ik probeer alleen maar om een betere versie van mezelf te zijn, net als jij...’
The Height of Vanity van LA Raeven. 6 september t/m 11 oktober, Ellen de Bruijne PROJECTS Amsterdam. www.edbprojects.nl.